COGAMI únese a COCEMFE nacional (Confederación Española de Persoas con Discapacidade Física e Orgánica) con motivo do Día Internacional das Persoas con Discapacidade, que se celebra o 3 de decembro, na campaña ‘Medidas contra a discriminación’, na que propón levar a cabo 35 medidas destinadas a eliminar as barreiras que impiden o exercicio dos dereitos das persoas con discapacidade en igualdade de condicións.
As medidas abordan cuestións que é necesario afrontar para que as persoas con discapacidade física e orgánica poidan vivir en igualdade de condicións e divídense en cinco grandes áreas: rendas e emprego; educación; accesibilidade; autonomía persoal, vida independente e atención ás situacións de dependencia; e saúde e espazo sociosanitario.
A continuación, engádense as medidas que se propoñen adoptar para lograr a inclusión do colectivo das persoas con discapacidade:
1. RENDAS E EMPREGO:
Nova Lei de Inclusión Laboral
Establecer as bases para orientar e reforzar as políticas activas de emprego destinadas ás persoas con discapacidade. Os fondos deben dar resposta ás necesidades detectadas e contar coas entidades do ámbito da discapacidade para chegar, de forma capilar, ás persoas máis afastadas do mercado laboral, propoñendo itinerarios de inserción adaptados e personalizados.
Emprego público
Modificar a lexislación básica de acceso ao emprego público para incrementar a cota de reserva en todas as administracións públicas do 7 % actual ao 10 %.
Fomento dos Centros Especiais de Emprego de Iniciativa Social
Impulsar as inversións nos Centros Especiais de Emprego de Economía Social mediante a aprobación dun Fondo para a reconversión produtiva, a investigación e a innovación destes centros.
Mantemento dos fondos das Políticas Activas de Emprego
Garantir que os fondos das políticas activas de emprego respondan ás necesidades detectadas, establecendo novos incentivos e bonificacións máis axustados. Ademais, é fundamental contar coas entidades da sociedade civil para chegar ás persoas máis afastadas do mercado laboral e propoñer itinerarios personalizados de inserción.
Loita contra a pobreza, a exclusión e a desigualdade
Abordar estas problemáticas dende unha visión global e integral, actuando non só sobre as súas consecuencias, senón tamén, e de forma fundamental, sobre as súas causas estruturais.
Equiparación das pensións non contributivas
Igualar as contías das pensións non contributivas da Seguridade Social á pensión mínima contributiva. As pensións non contributivas non cobren as necesidades vitais de persoas con discapacidade que precisan grandes apoios ou de persoas maiores que non xeraron pensións de xubilación por si mesmas, polo que deben equipararse.
Compatibilidade equilibrada entre traballo e prestacións
Modificar a lexislación en materia de Seguridade Social e emprego para permitir a compatibilidade equilibrada entre o desempeño dun traballo remunerado e a percepción de prestacións por incapacidade laboral permanente, co obxectivo de favorecer a activación laboral e a permanencia no emprego das persoas con discapacidade, tanto orixinaria como sobrevida.
Mellora do Ingreso Mínimo Vital (IMV)
Incrementar a cobertura e a contía do Ingreso Mínimo Vital. Propóñese modificar a lei correspondente reducindo a unidade de convivencia e flexibilizando os requisitos para a súa solicitude e mantemento. Tamén é necesario axustar o limiar de acceso ao IMV ao nivel de pobreza moderada e garantir que chegue á infancia máis vulnerable. Ademais, cómpre simplificar o proceso de solicitude, establecer espazos de orientación presenciais, eliminar requisitos documentais, mellorar a comunicación coas persoas solicitantes e asegurar que o proceso sexa máis accesible.
Garantía de ingresos e vivenda como dereito subxectivo
Asegurar a garantía de ingresos e vivenda como dereito subxectivo mediante a axilización da tramitación das prestacións públicas. Isto inclúe medidas como a inversión da carga da proba para reducir a burocracia e acurtar os prazos de resolución en prestacións como o IMV.
2. EDUCACIÓN
Plans integrais de atención temperá educativa.
Dirixidos á mellora e regulación da intervención integral da atención infantil temperá mediante actuacións coordinadas dos sectores sanitario, educativo e social, e á configuración das actuacións en atención temperá como unha rede integral de responsabilidade pública e de carácter universal e gratuíta, suficientemente dotada economicamente, cun número suficiente de equipos multiprofesionais e infraestruturas, e con capacidade para reducir nun curto período de tempo as longas listas de espera. Incidir especialmente no rural.
Plans integrais de impulso da educación inclusiva.
Aliñados co Plan marco para o desenvolvemento dunha escola inclusiva 2019-2022 e co Programa de Cooperación Territorial de Educación Inclusiva do MEFP, deben contribuír a impulsar unha educación inclusiva baseada nos principios de inclusión, equidade e excelencia, para promover o desenvolvemento integral e o éxito escolar de todo o alumnado. Así mesmo, deben permitir que todos os centros educativos utilicen de maneira eficiente os seus recursos organizativos, de decisión, persoais e materiais no desenvolvemento dunha cultura e estratexias eficaces dirixidas ao desenvolvemento integral de todo o alumnado, promovendo unha atención personalizada, a escola inclusiva, a convivencia positiva e a excelencia. Para isto, cómpre implicar, mediante o traballo colaborativo e coordinado, a todos os axentes que interveñen no proceso educativo. Os plans deben garantir tamén que o alumnado con discapacidade poida realizar os seus itinerarios educativos en contornas ordinarias e inclusivas, libremente elixidas e accesibles, e en igualdade de oportunidades e equidade co resto do alumnado.
Programas de aceleración da accesibilidade nos centros educativos.
Implantación de programas que aceleren a accesibilidade física, sensorial, cognitiva e emocional nos centros educativos para garantir os principios de equidade e xustiza social e os dereitos humanos. Estes programas deben deseñarse e desenvolverse co enfoque de Deseño Universal, contando coa participación do alumnado, especialmente aquel con discapacidade, das entidades sociais especializadas e do resto da comunidade educativa.
Plans de mellora da orientación educativa, vocacional e profesional.
A orientación educativa, vocacional e profesional é un apoio esencial para o desenvolvemento de itinerarios persoais exitosos en todo o percorrido educativo e é decisiva para proporcionar os apoios necesarios para avanzar na educación en igualdade de condicións. Estes apoios, de diversa intensidade, son especialmente necesarios na transición entre etapas educativas. Actualmente, os equipos de orientación educativa son claramente insuficientes para atender as necesidades do alumnado, particularmente o que presenta discapacidade, o que xera graves problemas de desatención, dificultades de aprendizaxe e mesmo fracaso escolar.
Servizos de adaptación de postos escolares e subministración de produtos de apoio.
A disposición de produtos e tecnoloxías de apoio, así como a adaptación de postos escolares, son elementos imprescindibles para garantir a aprendizaxe e a inclusión do alumnado con discapacidade, atendendo ás necesidades individuais de cada persoa.
Plans de actuación inclusiva na educación non formal.
Os espazos de educación non formal son fundamentais para a educación permanente e a adquisición de habilidades e competencias esenciais para a vida persoal e profesional. Porén, debido á súa diversidade e ás súas diferentes regulacións normativas, carecen dunha orientación inclusiva, e neles prodúcense casos graves de discriminación.
3. ACCESIBILIDADE
Accesibilidade das contornas, produtos, bens, servizos, procesos e procedementos
Exixencia coercitiva do cumprimento dos mandatos legais vixentes que establecían como límite temporal o ano 2017 para que todos as contornas, produtos, bens, servizos, procesos e procedementos fosen universalmente accesibles. Este prazo, incumprido de forma extensa e xeneralizada, debe ser revertido cunha acción pública vigorosa a favor da accesibilidade universal, con medidas e accións concretas e calendarizadas.
Lei de Propiedade Horizontal
Reforma da Lei de Propiedade Horizontal para que os custos das obras e actuacións de accesibilidade en elementos comúns de comunidades de propietarios onde vivan persoas con discapacidade ou maiores de 70 anos sexan asumidos na súa integridade polas propias comunidades de veciños. Así mesmo, estableceranse axudas públicas suficientes cando sexa preciso para mitigar o esforzo económico.
Creación por lei do Fondo Estatal para a Accesibilidade Universal
Este fondo estará nutrido polo 1% do que os Orzamentos Xerais do Estado destinen anualmente a investimentos en obras públicas, infraestruturas, novas tecnoloxías e sociedade da información. Con este fondo financiaranse programas e actuacións de accesibilidade universal en todo o territorio español, co obxectivo de eliminar as barreiras físicas e sensoriais existentes e adoptar, de maneira transversal, criterios de accesibilidade cognitiva e deseño de contornos. Ademais deste 1%, o fondo tamén se nutrirá cos ingresos obtidos pola Administración a través das sancións económicas impostas aos suxeitos obrigados que incumprisen os mandatos legais de accesibilidade universal.
Estacións de servizo
Regulación de ámbito estatal que exixa como condición para a prestación do servizo que as estacións de servizo de carburantes fósiles sexan universalmente accesibles, permitindo o autoabastecemento por parte de persoas con discapacidade e maiores. En calquera caso, deben contar con persoal de atención presencial que asista este tipo de clientes cando o soliciten nas tarefas de repostaxe e afíns.
Circulación e seguridade viaria
Garantir o cumprimento da normativa de ámbito estatal en materia de circulación e seguridade viaria, que prohibe o establecemento de carrís bici nas beirarrúas das vías urbanas, así como a circulación e o estacionamento nestas de bicicletas, patinetes e outros elementos de mobilidade persoal. Este cumprimento busca preservar a liberdade de circulación en termos de seguridade e comodidade para todos os peóns, en particular para aqueles en situación de maior vulnerabilidade.
4. AUTONOMIA PERSOAL, VIDA INDEPENDENTE E ATENCIÓN ÁS SITUACIÓNS DE DEPENDENCIA
Avanzar nun sistema de atención á dependencia máis coordinado, innovador e con recursos suficientes
É necesario impulsar un modelo baseado na autonomía persoal e na igualdade de oportunidades. Esta reorientación do SAAD debe desembocar na adopción dun novo modelo de apoios e coidados para persoas maiores e con discapacidade, suficientemente dotado, que garanta un nivel de atención adecuado, respecte a liberdade da persoa, promova eficazmente a vida independente e se oriente cara á vida na comunidade, evitando na medida do posible a institucionalización.
Asistencia persoal
Ampliar a prestación de asistencia persoal, garantindo: unha contía suficiente que permita cubrir axeitadamente todos os gastos e desembolsos que xurdan á persoa usuaria; que se regulen de maneira flexible os requirimentos formativos para exercer como asistente persoal e que se regule a relación laboral especial de asistencia persoal, permitindo que a persoa usuaria poida contratar directamente o seu asistente persoal.
Ampliación da carteira de servizos
Fomentar os servizos de promoción da autonomía persoal, innovando e flexibilizando as súas tipoloxías, así como outras prestacións destinadas a facilitar a vida independente.
Eliminación do copago
Eliminar progresivamente o copago ou achega da persoa usuaria aos servizos e prestacións do Sistema para a Autonomía e Atención á Dependencia. Isto alíñase coas propostas recollidas na Iniciativa Lexislativa Popular contra o copago confiscatorio impulsada polo CERMI, que permitirá nunha primeira fase eximir da achega a máis do 90 % das persoas beneficiarias, culminando a medio prazo na exención total para todas as persoas usuarias.
Prevención da institucionalización
A inclusión na comunidade e o dereito a unha vida autónoma e independente das persoas con discapacidade implican que estas poidan elixir onde e como vivir, sen que se lles impoñan formas de vida específicas á marxe da corrente xeral comunitaria. É necesario flexibilizar e innovar nas opcións e recursos existentes, así como proporcionar outras prestacións destinadas a facilitar a vida independente e a autonomía.
Seguir impulsando a Estratexia Estatal de Desinstitucionalización require dun plan de choque para a vivenda pública social, accesible e de emerxencia, prestando especial atención a persoas con discapacidade, mocidade, nenos e nenas, maiores e outros colectivos en situación de exclusión.
5. SAÚDE E ESPAZO SOCIOSANITARIO
Actualizar a lexislación sobre o dereito á saúde, a atención sanitaria e a cohesión e calidade do correspondente sistema nacional, reforzando o dereito universal á protección da saúde e á atención sanitaria, garantindo este sen exclusións e intensificando a cobertura no caso de persoas con discapacidade.
Establecemento dun Plan ou Estratexia que garanta a detección precoz das persoas con discapacidade nos diferentes contextos (educativo, sanitario e social) e en todo o territorio español, así como o acceso a unha valoración de diagnose especializada, realizada por un equipo interdisciplinar, gratuíta e no menor tempo posible, en todas as etapas da vida.
Desenvolvemento dun Plan ou Estratexia de Atención Sociosanitaria que organice, estruture e ampare un marco de cooperación entre o sistema de servizos sociais, o sistema sanitario e outros sistemas, baseándose nun modelo sociosanitario integrado e inclusivo. Este marco debe impulsar e apoiar respostas integrais e coordinadas, garantindo a continuidade asistencial de forma adecuada e fortalecendo a resposta intersectorial e interdisciplinar para implementar unha atención centrada na persoa, de proximidade e con itinerarios asistenciais reducidos.
Despregue dun modelo de cogobernanza e goberno aberto que reforce e apoie a acción e participación do Movemento Asociativo da discapacidade como axente clave na articulación do espazo sociosanitario, baseándose en principios de calidade, inclusión, innovación, universalización e sostibilidade dos sistemas.
Creación de unidades especializadas de atención e protocolos específicos de intervención en discapacidade, que contemplen a coordinación dos equipos multidisciplinares para unha atención integral á persoa. Tamén a creación de unidades de transición para adolescentes e a ampliación do acceso ás unidades da dor e de coidados paliativos.
Prestación Ortoprotésica. Continuar coa renovación e actualización profunda e exhaustiva do Catálogo Ortoprotésico do Sistema Nacional de Saúde, de forma que responda ás necesidades presentes e futuras das persoas con discapacidade e maiores. Debe promoverse un acceso aos produtos ortoprotésicos de forma áxil, adecuada ás necesidades de cada persoa e en condicións de accesibilidade económica, evitando situacións de discriminación por razón socioeconómica ou por falta de información.
Cumprimento da lexislación vixente en materia de igualdade de oportunidades, accesibilidade e eliminación de barreiras nos centros, recursos e procesos vinculados ao sistema sanitario e ao espazo sociosanitario, especialmente en contornos rurais.
Desenvolver novas estratexias de abordaxe da cronicidade, despregando medidas operativas aliñadas coa Estratexia para o Abordaxe da Cronicidade no Sistema Nacional de Saúde. Estas medidas deben ofrecer un marco de colaboración, diálogo e consenso con todos os axentes implicados, incluíndo as entidades representativas da discapacidade.
A cronicidade da enfermidade é un dos retos fundamentais aos que se enfronta o Sistema Nacional de Saúde. A falta de recoñecemento desta dimensión fai que moitos usuarios da sanidade pública carezan da cobertura axeitada para as súas condicións de saúde crónica. É esencial implementar solucións concretas para zonas menos poboadas ou ámbitos rurais mediante a deslocalización de servizos en núcleos poboacionais maiores ou a implantación e reforzo doutros elementos que faciliten o acceso (por exemplo, transporte sanitario non urxente).
Garantir a financiamento público de produtos sanitarios, así como o acceso a tecnoloxías e intervencións sanitarias e á innovación terapéutica de forma equitativa e igualitaria.
Garantir o acceso universal a servizos accesibles de saúde sexual e reprodutiva, incluídos os de planificación familiar.